Pijany jak Polak

 

 

 

Uczciwy jak Banaś, błyskotliwy jak Suski, hojny jak Sasin, wykształcony jak Ziobro, śmieszny jak żart Dudy… Żyjemy w ciekawych czasach. Tyle się dzieje wokół nas, że nawet nie zdajemy sobie sprawy, jak wzbogaca się nasz ojczysty język. Niemal na naszych oczach tworzą się ciekawe związki frazeologiczne, które mają szansę przejść na stałe do naszego języka. Rządzący dostarczają nam ich tak dużo, że jest w czym wybierać.

Kiedyś nie było tak łatwo jak dziś. Taki Zabłocki na przykład musiał zrobić nieudany interes i stracić sporo pieniędzy, żeby na stałe wejść do słowników wychodząc jak „Zabłocki na Mydle”. Cesarz Napoleon miał łatwiej. Wystarczyło, że obiecał przejąć długi polskie i kazał je spłacić na podstawie porozumienia w Bajonnie Księstwu Warszawskiemu, doprowadzając je w ten sposób na skraj bankructwa i mamy oto „Bajońskie Sumy”.

Z tych czasów wywodzi się, niezbyt dla nas miłe określenie funkcjonujące do dziś w języku francuskim „Pijany jak Polak” (soûl comme un Polonais). Tak Francuzi mówią o kimś kto wypił za dużo i opadł z sił. Ale nie wiedzą jaka jest historia tego powiedzenia. Bo pierwotnie znaczyło coś zupełnie innego.

W 1807 roku polskie oddziały złożone w dużej mierze z Wielkopolan (byli jeńcy i zbiegowie z armii pruskiej) pod dowództwem Jana Henryka Dąbrowskiego brały udział zwycięskiej bitwie pod Frydlandem. Po bitwie żołnierze Francuscy i Polscy rozpoczęli świętowanie pijąc  ile wlezie. Opijanie zwycięstwa zdobycznym winem  trwało trzy dni a armia była pijana w sztok. I tę niedyspozycję wykorzystali Rosjanie podejmując kontratak. Mogło dojść do pogromu, gdyby nie…Polacy. Ci widząc nadciagające niebezpieczeństwo chwycili za broń, ustawili się karnie w szeregi i jak gdyby nigdy nic wzięli się do roboty, czyli odpierania ataku. W ten sposób dali czas francuskim kolegom na dojście do siebie i wytrzeźwienie. Następnego dnia cesarz Napoleon napisał w rozkazie dziennym do swoich żołnierzy: „Jeżeli już macie pić, to pijcie jak Polacy”.

„Pijany jak Polak” mówili Francuzi przez całe lata patrząc z podziwem na tych którzy potrafili pić dużo i nie upijać się. Ale z czasem pierwotne znaczenie się zatarło i teraz znaczy coś zupełnie innego. Ciekawe zatem jaki los czeka powiedzonka, które zafundowali nam swoimi nietuzinkowymi działaniami politycy partii rządzącej. Czy któreś z nich wejdzie na stałe do naszego języka i będzie oznaczać kryształową uczciwość, ponadprzeciętną inteligencję, albo altruistyczną skłonność do dzielenia się z innymi? Byle by tylko nikt za sto lat nie mówił o uczciwym, dotrzymującym zobowiązań kontrahencie „słowny jak Kaczyński”.

Dodaj komentarz